اختیاریه از محله های با اصالت و قدیمی شمال تهران است که در شمال شرقی منطقه 3 شهرداری قرار دارد. این محله از لحاظ آب و هوایی بسیار مطلوب و مناسب است. از لحاظ بافت مسکونی تلفیقی از بافت سنتی و قدیمی با مدرن می باشد. محله اختیاریه به واسطه میدان اختیاریه به دو قسمت اختیاریه شمالی و جنوبی تقسیم بندی شده است.
خیابان اختیاریه از بزرگراه صدر تا خیابان پاسداران ادامه دارد و بافت بومی و قدیمی آن بیشتر در اختیاریه شمالی مشاهده می شود.
از مهم ترین خیابان ها و معابر این محله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خیابان اختیاریه شمالی
- خیابان اختیاریه جنوبی
- خیابان محسنیان
- خیابان منظریه
- خیابان رحمانی
- خیابان اخلاقی شرقی

تاریخچه

صاحب اختیار مالک زمین های محله اختیاریه بوده است که نام این محله از اسم ایشان برگرفته است. این منطقه در دوران قاجاری از محلات خارج از دیوار شهر تهران بوده و به دلیل داشتن باغ‌ها و عمارات زیبا و مجلل، جایگاه ویژه‌ای در آن دوران داشته است. اولین مالک این اراضی، محمود خان قائم‌مقام بود که بخشی از آن را وقف کرده و بخش دیگری را به غلام حسین صاحب اختیار فروخت. صاحب اختیار پس از خریداری زمین‌ها، شروع به آباد کردن و توسعه آن‌ها کرد. سپس، این منطقه مورد توجه افراد معروف و قدرتمند دوران قاجاری قرار گرفت و عمارات و باغ‌های زیبایی در آن ساخته شد. در زمان پهلوی زمین‌های این منطقه قطعه‌بندی شدند و توسعه‌ی شهری به شکلی که امروزه می‌بینیم آغاز شد. این تغییرات تاریخی و توسعه‌ی شهری باعث تحولات بزرگ در معماری و زیرساخت‌های عمومی منطقه شد.

دسترسی ها

از جمله دسترسی‌ها به بزرگراه‌های شهر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- از شمال به بزرگراه صدر
- از جنوب به خیابان دولت
- از شرق به خیابان پاسداران
- از غرب به بلوار کاوه
از لحاظ دسترسی به حمل‌ونقل عمومی به ایستگاه‌های مترو نوبنیاد و قلهک دسترسی دارد.

مراکز تجاری

از مهم‌ترین مراکز تجاری این منطقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مجتمع تجاری پرمهر
- مجتمع تجاری سامان
از مراکز خرید میوه و تره‌بار نیز بازار روز اختیاریه از مهم‌ترین آنها است.

مراکز درمانی

مهم‌ترین مراکز درمانی و بیمارستان‌های منطقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیمارستان روانپزشکی صدر
- درمانگاه اختیاریه
- مرکز سلامت شهید شیبانی
- مرکز جراحی افرا
- مرکز تصویر برداری توسکا

مراکز فرهنگی و هنری

از جمله مراکز فرهنگی و هنری محله:
- کتابخانه مصطفی رحماندوست
- کتابخانه ارغوان
- سرای محله اختیاریه
- مسجد صاحب‌الزمان
- مسجد امام جعفر صادق
- حسنیه امام سجاد
- حسینیه همدانی‌ها

مراکز گردشگری و تفریحی

از جمله مراکز تفریحی و گردشگری منطقه:
- مجموعه فرهنگی ورزشی اختیاریه
- مجموعه ورزشی امام علی (ع)

رستوران ها

از معروف‌ترین رستوران‌های این منطقه:
- دیزی سرای گوشکوب
- حلیم مجید
- پیتزا اتللو
- سیب پالاس

پارک ها و بوستان ها

از پارک‌ها و بوستان‌های معروف منطقه:
- بوستان داور
- بوستان قرقاول
- بوستان نگار
- بوستان مازیار
- بوستان سحر